به گزارش خبرگزاری فارس، «جان کری» وزیر خارجه آمریکا روز سه‌شنبه طبق برنامه قبلی برای توضیح در مورد توافق هسته‌ای موقت با ایران به مجلس نمایندگان رفت.
در ابتدای این جلسه «اد رویس» رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا به انتقاد از توافق ژنو پرداخت و گفت این توافق به صورت غیررسمی حق ایران برای غنی‌سازی را به رسمیت شناخته است، در حالی که به عقیده مجلس نمایندگان ایران نباید اجازه غنی‌سازی داشته باشد.
وی همچنین گفت: تعهد آمریکا برای کاهش برخی تحریم‌ها بر اساس توافق موقت، موجب شده است تا رژیم تحریم‌ها در معرض خطر قرار گیرد.
رویس علاوه بر این به تداوم مواضع ضدآمریکایی در ایران اشاره کرد و گفت: اکنون شعارهای «مرگ بر آمریکا» از سوی مقامات ایرانی هم گفته می‌شود. وی در ادامه ایران را به حمایت از تروریسم، حمایت از نظام سوریه و تلاش برای دستیابی به بمب هسته‌ای متهم کرد.
در ادامه «الیوت انجل» نماینده جمهوری‌خواه حامی افزایش تحریم‌های ضد ایرانی، تصریح کرد که توافق ژنو باید طوری طراحی می‌شد که ایرانی‌ها دستکم در حالی که مذاکرات در جریان است، غنی‌سازی را به طور کامل تعلیق کنند.
وی همچنین گفت: امیدوار است آنطور که کری ادعا میکند، تحریم‌های برداشته‌شده قابل بازگشت باشند. وی از دولت آمریکا خواست به شرکت‌ها نسبت به عجله کردن در نزدیک شدن به ایران و نادیده گرفتن تحریم‌ها هشدار دهند. انجل برنامه هسته‌ای ایران را تهدیدی برای سه متحد اصلی آمریکا در منطقه یعنی اسرائیل، عربستان و امارات دانست و گفت باید این برنامه را محدود کرد.
توافق با ایران امنیت ملی آمریکا و همچنین امنیت اسرائیل را بهبود می‌بخشد
کری در پاسخ به این اظهارات ضمن ابراز امیدواری نسبت به اینکه بتواند نگرانی‌های کنگره را برطرف کند، گفت: رئیس‌جمهور اوباما و من بسیار در تعهد خود کاملا صریح بوده‌ایم که ایران نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد... این در صدر سیاست خارجی ما قرار داشته است.
وی در پاسخ به سوالی که به عنوان نام این جلسه مطرح شده بود، گفت: بله، این توافق امنیت ملی آمریکا را بهبود می‌بخشد... همچنین امنیت اسرائیل و کشورهای منطقه خلیج را. اما چطور؟ این توافق برای اولین بار در نزدیک حدود 10 سال توسعه برنامه هسته‌ای ایران را متوقف میکند و برخی بخش‌های آن را به عقب برمی‌گرداند. همچنین امکان بازرسی‌های بسیار گسترده را فراهم میکند... در حالی که ما برای رسیدن به توافقی جامع بحث می‌کنیم، تا تمام نگرانی‌های خود را برطرف کنیم، می‌دانیم که ایران برنامه هسته‌ای خود را گسترش نمی‌دهد.
ایران تعداد سانتریفیوژهای خود را افزایش نخواهد داد/نیروگاه اراک برای ما غیرقابل قبول است
بنا بر این توافق، ایران تمام ذخایر اورانیوم 20درصد خود را بی‌اثر میکند. یعنی آن چیزی که نخست‌وزیر نتانیاهو در سازمان ملل روی یک تصویر نقاشی شده نشان داد، اکنون از 200 کیلوگرم به صفر می‌رسد. ایران همچنین تعداد سانتریفیوژهای خود را افزایش نخواهد داد. همچنین میزان دسترسی‌ها برای بازرسی به میزان بی‌سابقه‌ای افزایش پیدا میکند... ما خواهیم توانست به نطنز سرکشی کنیم، می‌توانیم هر ماه به تأسیسات اراک برویم، بازرسی کنیم و متوجه شویم که آیا آن‌ها به تعهدات خود پایبند بوده‌اند، یا نه. ایران توافق کمک میکند تا اطمینان یابیم ایران از مذاکرات به عنوان پوششی برای پیشبرد مخفیانه برنامه هسته‌ای خود استفاده نمی‌کند... نیروگاه اراک برای ما غیرقابل قبول است. ما در گام اول توانستیم از آغاز به کار آن، تزریق مواد و همچنین نصب قطعات نصب‌نشده جلوگیری کنیم.
داشتن یک نیروگاه آب سنگین برای ایران، غیرقابل قبول است
وی در ادامه گفت: این تنها یک گام اول است، و بر اساس گام آخر که آمریکا دید واضحی از آن دارد، داشتن یک نیروگاه آب سنگین برای ایران، غیرقابل قبول است و آن‌ها نمی‌توانند چنین نیروگاهی داشته باشند.
ایران تنها به 7 میلیارد دلار از درآمدهای خود دسترسی پیدا میکند
کری در مورد امتیازهای دریافت‌شده از سوی ایران هم گفت: در هفته‌های اخیر ارقام بسیار بزرگی را در رسانه‌ها شنیده، اما هیچ‌یک از این‌ها درست نیست و ایران تنها به 7 میلیارد دلار از درآمدهای خود دسترسی پیدا میکند.
وی بار دیگر تأکید کرد که باید در نظر داشت که تحریم‌ها یک هدف نیستند، بلکه ابزاری هستند برای آنکه ایران را به میز مذاکره بیاورند.
آمریکا همچنان به اجرای دقیق و قاطعانه تحریم‌ها ادامه می‌دهد
کری تصریح کرد که آمریکا همچنان به اجرای دقیق و قاطعانه تحریم‌ها ادامه می‌دهد. وی به همه شرکت‌های آمریکایی و بین‌المللی هشدار داد که هرگونه اقدامی در راستای نقض تحریم‌ها می‌تواند برای آن‌ها تبعات داشته باشد.
وزیر خارجه آمریکا افزود: تمام تحریم‌های مربوط به وضعیت حقوق بشر، حمایت از تروریسم، حمایت از رژیم سوریه پابرجا خواهند ماند... تنها بخش بسیار کوچکی از تحریم‌های ایران آن هم به صورت برگشت‌پذیر حذف می‌شود... اگر ایران به تعهدات خود عمل نکند، کاهش تحریم‌ها لغو می‌شود... ایران تنها 7 میلیارد دلار دریافت میکند که در برابر اقتصاد تریلیون دلاری آن‌ها رقم ناچیزی است. این رقم ناچیزی در برابر بیش از 100 میلیارد دلاری است که تنها در بخش نفتی از سال 2012 به بعد ما آن‌ها را از درآمد آن محروم کرده‌ایم.
آمریکا و دیگر اعضای 1+5 به انجام توافق ژنو متعهد هستند
کری در ادامه به تشریح بندهای مربوط به امتیازهای دریافتی ایران پرداخت و گفت: ایران 4.2 میلیارد دلار از درآمدهای نفتی خود را در اختیار خواهد داشت که این رقم نه به صورت یکجا بلکه به صورت اقساطی دریافت میکند. وی تصریح کرد که آمریکا و دیگر اعضای 1+5 به انجام توافق ژنو متعهد هستند.
وزیر خارجه آمریکا با بیان اینکه واشنگتن همچنان با توجه به تاریخچه «فریبکاری» ایرانی‌ها، به آن‌ها بی‌اعتماد است، گفت: در این قرارداد آمده است که «تا زمانی که همه چیز مورد توافق قرار نگیرد، هیچ‌چیز مورد توافق نخواهد بود».
وی همچنین گفت: در این توافق آمده است که همه‌چیز بر اساس «تعاریف متقابل است، اگر ما با آن موافقت نکنیم»، این اتفاق نمی‌افتد.
افزایش تحریم‌های جدید علیه ایران، «اتحاد میان اعضای 1+5» را از بین می‌برد
کری با بیان اینکه در حال حاضر فرصتی برای حل مسالمت‌آمیز مناقشه هسته‌ای به وجود آمده، گفت: اکنون 2 راه وجود دارد، یکی حل مسالمت‌آمیز و رفع نگرانی‌های بین‌المللی و راه دوم ادامه تخاصم که ممکن است به درگیری بیانجامد، که این راه تبعاتی دارد. وی همچنین تصریح کرد که نگران افزایش تحریم‌های جدید علیه ایران، «اتحاد میان اعضای 1+5» را از بین ببرد. وی تأکید کرد که اگر ایران به تعهدات خود پایبند نباشد، کنگره می‌تواند در عرض یک هفته تحریم‌های جدیدی وضع کند.
وزیر خارجه آمریکا با اشاره به اینکه تحریم‌ها خود هدف نبوده بلکه تنها برای تحت فشار قرار دادن ایران وضع شده، به نمایندگان کنگره یادآوری کرد که 6 ماه به زودی سپری می‌شود و در آن زمان می‌توان فهمید که آیا می‌توان به توافق جامع دست یافت یا نه.
آمریکا درباره برنامه هسته‌ای ایران همکاری بسیار نزدیکی با اسرائیل داشته است
وی با اشاره به دیدارهای خود با «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی، گفت: آمریکا در مورد برنامه هسته‌ای ایران همکاری بسیار نزدیکی با اسرائیل داشته است.
کری توافق ژنو را بسیار موثر ارزیابی کرد و گفت: این توافق زمان گریز ایران را به میزان بسیار زیادی افزایش داده است.
بند آخر توافقنامه غنی‌سازی ایران را به «نیاز آن‌ها» محدود میکند
وی در پاسخ به سوالی در مورد حق ایران برای غنی‌سازی و اشاره به این موضوع در توافق ژنو، گفت: بند آخر این توافق غنی‌سازی ایران را به «نیاز آن‌ها» محدود میکند و این به این معنی است که می‌توان در مورد نیاز آن‌ها بحث کرد.
وی همچنین گفت: آمریکا می‌تواند در مورد میزان ذخایر اورانیوم ایران هم نظر خود را اعلام کند و همه این موضوعات باید مورد توافق قرار گیرد. وی با اشاره به مجوزهای توافق ژنو برای افزایش بازرسی‌ها حتی از معادن ایران، در مورد حق غنی‌سازی گفت: من پیش از این هم گفتم که در «ان‌پی‌تی» هیچ اشاره‌ای به حق غنی‌سازی نشده است، البته این حق رد هم نشده است، در حقیقت «ان‌پی‌تی» در مورد آن سکوت کرده است.
ایران پیش از رسیدن به توافق نهایی باید قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل را اجرا کند
کری افزود: شما در هر مذاکره‌ای می‌توانید یک «لیست خواسته‌ها» داشته باشید و در عین حال لیستی از آنچه که واقعا می‌توانید به آن دست پیدا کنید... ایرانی‌ها به ما می‌گویند 17 کشور برنامه هسته‌ای دارند و 4 تا 5 تای آن‌ها می‌توانند غنی‌سازی کنند، چرا ما نتوانیم... در مورد تحریم‌ها هم باید بگویم شما در یک مذاکره باید تعادلی ایجاد کنید، بین آنچه که می‌گیرید و آنچه که می‌دهید... آنچه که ما کردیم این بود که امنیت اسرائیل را افزایش دادیم... آن‌ها دیگر نمی‌توانند عربستان را تهدید کنند.
وی در مورد برنامه موشکی ایران هم گفت: ما معتقدیم که این توافق طوری تنظیم شده است که ایران پیش از رسیدن به توافق نهایی باید قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل را اجرا کند. این قطعنامه‌ها موضوع موشک‌های بالستیک ایران را نیز در بر می‌گیرد.
اختلافات موجود با اسرائیل تاکتیکی است
انجل در ادامه بار دیگر سوال خود از کری را تکرار کرد و گفت: ایران باید بر اساس قطعنامه‌های شورای امنیت دستکم در حین مذاکرات غنی‌سازی خود را متوقف می‌کرد. وی همچنین گفت: اسرائیل، عربستان و امارات، ایران را تهدیدی برای بقای خود می‌دانند و از این توافق نیز خرسند نیستند، چرا آن‌ها از این توافق خوششان نمی‌آید؟
کری در پاسخ به این سوال با بیان اینکه امارات از این توافق حمایت کرده، گفت: در دیدار با وزیر خارجه این کشور، ابوظبی به حمایت از توافق پرداخته است. علاوه بر این، به گفته کری، وی در سفر خود به عربستان، برای مقامات عربستانی نیز این توافق را تشریح کرده و آن‌ها ابراز امیدواری کرده‌اند که این توافق به موفقیت برسد. وی در مورد موضع «بنیامین نتانیاهو» نیز گفت اختلافات موجود با اسرائیل تاکتیکی است.
کنگره می‌تواند در یک هفته تحریم‌های جدیدتری تصویب کند
وی در پاسخ به سوال مجددی در مورد تحریم‌ها، گفت: اطمینان دارم که ایرانی‌ها در حال حاضر در حال گوش کردن به صحبت‌های ما هستند، می‌دانم که آن‌ها می‌دانند آمریکا جدی است.
کری همچنین بهبود روابط با ایران را با بهبود روابط آمریکا با چین و شوروی مقایسه کرد و گفت: دولت با نگاهی واقع‌بینانه در حال پیشروی است. وی تأکید کرد که ایرانی‌ها می‌دانند که اگر به توافق پایبند نباشند، تحریم‌ها تشدید می‌شوند. وی تأکید کرد که کنگره می‌تواند در یک هفته تحریم‌های جدیدتری تصویب کند و زمانی هم که دولت به کمک سنا نیاز داشته باشد، از سنا می‌خواهد تا وارد عمل شود.
وی با اشاره تأثیرات تحریم‌ها، گفت: این تحریم‌ها بر مردم ایران هم تأثیر گذاشته و موجب شد تا آن‌ها به امید اینکه وضعیت زندگی‌هایشان تغییر میکند، به استقبال تیم مذاکره‌کننده بروند.
کری در پاسخ به اظهارات یکی از نمایندگان که توافق ژنو را «توافقی بد» خواند و گفت بحث توان موشکی ایران در توافق مد نظر قرار نگرفته و همچنین «حق نامشروع غنی‌سازی» به آن‌ها داده شده، به جرایمی که وزارت خزانه‌داری این کشور برای ناقضان تحریم‌های ایران در نظر گرفته، اشاره کرد و گفت با اظهارات وی در مورد اینکه رژیم تحریم‌ها تضعیف شده و شرکت‌های بین‌المللی قصد نزدیک شدن به ایران را دارند، مخالف است.
اوباما متعهد است که اگر این توافق شکست بخورد، فشارها را افزایش می‌دهد
در ادامه یکی دیگر از نمایندگان به اثرات مثبتی که توافق ژنو بر اقتصاد ایران داشته اشاره کرد و گفت در این مدت ارزش ریال ایران افزایش یافته و شرکت‌های چینی و ترکیه‌ای به ورود به بازار ایران نزدیک شده‌اند. وی همچنین گفت دولت‌ها همواره به افزایش تحریم‌ها مخالف بوده‌اند و مخالفت کنونی کاخ سفید هم چیز جدیدی نیست. وی همچنین مدعی شد ایران تا پایان دوره 6 ماهه قادر خواهد بود اورانیوم کافی برای 4 بمب اتمی را تولید کند.
کری در پاسخ به این اظهارات گفت: دولت با تحریم‌ها مخالف نبوده است، بلکه با زمانبندی تحریم‌ها مخالف بوده، چراکه می‌خواسته امکان مذاکره فراهم باشد... من به اینجا آمده‌ام تا بگویم، رئیس‌جمهور متعهد است که اگر این توافق شکست بخورد، فشارها را افزایش می‌دهد... من از شما می‌خواهم که فعلا این کار را نکنید، به خاطر روابطی که با 1+5 داریم... به شما اطمینان می‌دهم که ما با شما هستیم، اگر آن‌ها بخواهند سانتریفیوژهای جدیدی راه بیاندازند، تحریم‌های شدیدتری اعمال خواهیم کرد.
مذاکرات ژنو تنها به موضوع هسته‌ای محدود بود
وزیر خارجه آمریکا در پاسخ به سوالی در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران، گفت: مذاکرات ژنو تنها به موضوع هسته‌ای محدود بود و آمریکا نمی‌خواست چنین موضوعاتی را در ازای توافق هسته‌ای گرو بگیرد و از آن استفاده کند. با این حال وی تأکید کرد که آمریکا با استفاده از کانال‌های پشت صحنه و همچنین راه‌های دیگر به تلاش برای بهبود وضعیت حقوق بشر ادامه می‌دهد.
وی افزود: ما مشکلات زیادی با ایرانی‌ها داریم، آن‌ها از حزب‌الله حمایت می‌کنند، آن‌ها از رژیم سوریه حمایت می‌کنند، از تروریسم حمایت می‌کنند... ما مشکلات جدی با آن‌ها داریم، اما موضوع هسته‌ای اکنون اصلی‌ترین موضوع است که برای امنیت اسرائیل و منطقه نیز دارای اهمیت است.
وی در پاسخ به سوالی در مورد نحوه تشخیص پیشرفت روند توافق و همچنین احتمال درخواست تمدید زمان 6 ماهه گفت: ما به شما و مردم آمریکا پاسخگو هستیم، ما نزد شما خواهیم آمد و در زمان‌های مناسب توضیحاتی ارائه خواهیم کرد... نمی‌توانم بگویم چه اتفاقی خواهد افتاد، اما امیدوارم این روند حتی زودتر از زمان از پیش اعلام‌شده پیش برود... اگر به زمان بیشتری نیاز بود و واقعا احساس کردیم پیشرفت کرده‌ایم و در مسیر درستی قرار داریم، ممکن است بار دیگر نزد شما بیاییم و وقت بخواهیم. اما من امیدوارم و تصور می‌کنم که این اتفاق نیفتد.
دولت آمریکا در توافق متعهد شده است که از تصویب تحریم‌های تازه جلوگیری کند
کری با اشاره به اینکه تصویب تحریم‌های جدید حتی اگر زمان اجرای آن در آینده باشد، برای روند مذاکرات مضر است، گفت: دولت در توافق متعهد شده است که از تصویب تحریم‌های تازه جلوگیری کند. وی تأکید کرد که کاخ سفید نمی‌خواهد با تصویب تحریم‌های جدید بهانه و توجیهی برای نقض تعهد به ایرانی‌ها بدهد.
وزیر خارجه آمریکا در پاسخ به اظهارات یکی از نمایندگان که گفت این توافق به ایران اجازه ادامه فعالیت‌های هسته‌ای، تحقیقات و توسعه و همچنین برنامه موشکی را می‌دهد، و این موضوع مایه نگرانی مردم و متحدان آمریکاست، در مورد خط قرمزهای آمریکا گفت: واضح است، ما باید از دستیابی آن‌ها به سلاح هسته‌ای جلوگیری کنیم... آن‌ها در سال 2003 تنها 164 سانتریفیوژ داشتند، اما اکنون همانطور که وزیر خارجه ظریف گفته 19 هزار سانتریفیوژ دارند. برنامه هسته‌ای آن‌ها در حال گسترش بود، امنیت اسرائیل و تمام کشورهای منطقه در معرض خطر بود و ما باید برای آن کاری می‌کردیم... آن‌ها اکنون نمی‌توانند چنین کاری کنند، چون برای ساخت سلاح هسته‌ای به اورانیوم با غنای بالا نیاز دارند.
اگر ایران غنی‌سازی محدودی هم داشته باشد، نخواهد توانست آن را به یک برنامه تسلیحات اتمی تبدیل کند
یکی از نمایندگان با بیان اینکه توافق ژنو حق غنی‌سازی را به ایران داده است، گفت این کار می‌تواند موجب به راه افتادن مسابقه تسلیحاتی در خاورمیانه شود. وی همچنین ایران را به استفاده از روش کره شمالی برای دستیابی به سلاح هسته‌ای متهم کرد.
کری در این مورد گفت: آن‌ها اکنون نزدیک به 19 هزار سانتریفیوژ دارند که در وضعیت نهایی اگر هم قرار باشد همچنان به کار خود ادامه دهند، دیگر به این تعداد نخواهند بود... همچنین ما محدودیت‌های زیادی برای آن‌ها در نظر گرفته‌ایم، این برنامه باید مورد توافق طرفین باشد و همچنین نظارت زیادی بر آن باشد... این را هم باید بگویم که اگر آن‌ها غنی‌سازی محدودی هم داشته باشند، نخواهند توانست آن را به یک برنامه تسلیحات اتمی تبدیل کنند.
وی با بیان اینکه توافق ژنو یک «گام اول» است، افزود: هدف از این توافق افزایش امنیت خود و متحدان بود. کری همچنین تأکید کرد که آمریکا دیگر در تله‌ای نظیر آنچه که در مورد کره شمالی رخ داد، نخواهد افتاد.
بازرسان آژانس می‌توانند به صورت هفتگی از تأسیسات فردو و نطنز و به صورت ماهانه از تأسیسات اراک بازدید کنند
کری در مورد نحوه انجام بازرسی‌ها هم گفت: بازرسان آژانس این اجازه را خواهند داشت تا به صورت هفتگی از تأسیسات فردو و نطنز و به صورت ماهانه از تأسیسات اراک بازدید کنند. وی افزود به طور کلی سطح بازرسی‌ها به میزان زیادی افزایش یافته است.
وزیر خارجه آمریکا در پاسخ به اظهارات یکی از نمایندگان حامی گروهک منافقین که ایران را به تلاش برای نابودی اسرائیل و آمریکا متهم کرد، گفت: مواضع عمومی ایران این است که نه، آن‌ها همچنان به تهدید ادامه می‌دهند. فکر می‌کنم آن‌ها به اظهارات خطرناک، تهدیدآمیز و به شدت غیرسازنده ادامه می‌دهند... اما افراد زیادی در دنیا هستند که حرف‌های تهاجمی می‌زنند، اما آن‌ها را انجام نمی‌دهند... البته ما تهدید ایران را جدی می‌گیریم و متعهد هستیم که از دستیابی آن‌ها به سلاح هسته‌ای جلوگیری کنیم.
وی همچنین تأکید کرد: آنچه که من مدت‌ها قبل آموخته‌ام این است که پیش از آنکه بخواهید ملتی را وارد یک جنگ کنید، باید اول تمام راه‌های دیگر را آزموده باشید، و حالا ما در حال آزمودن دیپلماسی هستیم.
ایران و گروه موسوم به 1+5 (آمریکا، روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان) اوایل این ماه بعد از مدت‌ها مذاکره به توافقی اولیه دست یافتند. طبق این توافق، طی 6 ماه آینده برنامه هسته‌ای ایران و در مقابل رژیم تحریم‌ها در سطح فعلی باقی می‌ماند. طرفین در این مدت تلاش خواهند کرد به توافقی دائمی دست پیدا کنند.
گروهی از نمایندگان مجلس نمایندگان آمریکا که اکثریتی جمهوری‌خواه دارد، در تلاشند تا طرحی را به تصویب برسانند که اختیارات کاخ سفید در توافق نهایی با ایران را به شدت محدود میکند. موضوع تداوم غنی‌سازی در خاک ایران از جمله مواردی است که ممکن است مجلس نمایندگان پذیرش آن از سوی کاخ سفید را ممنوع کند.
در عین حال، سران سنای آمریکا نیز قصد دارند پیش از آغاز سال نوی میلادی طرح افزایش مشروط تحریم‌های ایران را بررسی کنند. سنا اعلام کرده است این تحریم‌ها در صورتی اجرایی می‌شوند که ایران تعهدات خود در توافق را نقض کند.
کاخ سفید مخالفت خود با چنین اقداماتی را اعلام کرده و آن را بسیار غیرسازنده دانسته است. «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران هم در مصاحبه‌ای که روز دوشنبه از سوی مجله تایم منتشر شد، گفته است تصویب این تحریم‌ها حتی اگر اجرای آن مشروط باشد، به معنی لغو تمام توافقات خواهد بود.
